تأثیر الگوی توسعه شهری ابن ربیع بر گونه گسترش شهرهای خراسان بزرگ در سده های سوم تا هفتم هجری (با استناد به نوشتار تاریخی، جغرافی نویسان مسلمان)
Authors
abstract
خراسان بزرگ در سده های بعد از اسلام، در نمودهای متفاوت از تأثیرگذارترین نواحی بر فرهنگ اسلامی ایران بوده است. گونه گسترش شهرهای این منطقه در سده های سوم تا هفتم هجری یکی از این نمودهاست. بارزترین خصوصیت شهرهای خراسان این دوره، گسترش بیشتر شهرهای بنا شده قبل از اسلام است که علاوه بر حفظ عناصر اولیه قبل از اسلام، با الگوی توسعه در دوره اسلامی تطبیق و بر اساس آن گسترش یافتند. در این پژوهش اثبات گردیده که الگوی توسعه شهری در این دوره اغلب بر اساس آموزه های دین اسلام توسط فقها، برای فرمانروایان مشخص شده است. همانند توجه به مسئله وجود آب، ساختن مسجد جامع، ایجاد بازار و تأمین امنیت شهروندان. این مهم بر اساس مطالعات کتابخانه ای و با بررسی نظرات ابن ربیع، فقیه سده سوم هجری و با بهره گرفتن از شواهد تاریخ جغرافیایی خراسان بزرگ و کتب جغرافی نویسان این دوره با روش توصیف، تطبیق و تحلیل بادیدگاه استنباط گرایانه به انجام رسیده است.
similar resources
تأثیر الگوی توسعه شهری ابنربیع بر گونه گسترش شهرهای خراسان بزرگ در سدههای سوم تا هفتم هجری (با استناد به نوشتار تاریخی، جغرافینویسان مسلمان)
خراسان بزرگ در سدههای بعد از اسلام، در نمودهای متفاوت از تأثیرگذارترین نواحی بر فرهنگ اسلامی ایران بوده است. گونه گسترش شهرهای این منطقه در سدههای سوم تا هفتم هجری یکی از این نمودهاست. بارزترین خصوصیت شهرهای خراسان این دوره، گسترش بیشتر شهرهای بنا شده قبل از اسلام است که علاوه بر حفظ عناصر اولیه قبل از اسلام، با الگوی توسعه در دوره اسلامی تطبیق و بر اساس آن گسترش یافتند. در این پژوهش اثبات گر...
full textشهر اصفهان، از نگاه جغرافی نویسان مسلمان (سدۀ سوم تا هشتم)
پس از فتح ایران به دست عربهای مسلمان، مسئلهای که در سطوح مدیریتی امپراتوری به وجود آمده بود، شناخت سرزمینهای فتح شده و داشتن تصویری روشن از راهها و آبادیهای آن بود. بدین سبب، دانش جغرافیای تاریخی از حدود قرن سوم هجری شکل گرفت. سیاحان و جغرافی نویسان مسلمان، چه به صورت مشاهدۀ شخصی و چه با پرسش از مسافران نقاط دور و نزدیک جهان اسلام، موفق شدند دست به جمعآوری اطلاعات مربوط و در نهایت نگار...
full textرقابت های محلی در بیهق: ریشه های سیاسی (سده های سوم تا هفتم هجری)
در قرون نخستین اسلامی ناحیه بیهق از توابع نیشابور بود. در اواخر قرن اول هجری هنگامی کهشاهراه خراسان- عراق از مسیر کویر مرکزی ایران به بیهق- ری- عراق تغییر یافت، ناحیه بیهق ازاهمیتی راهبردی برخوردار، و حفظ آن یکی از اولویت های حکام خراسان شد. در پی این تحول، بیهقعرصه شورش ها و منازعات داخلی گردید. مقاله حاضر به بررسی ریشه های این رقابت ها اختصاصدارد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که سیاست حاکم...
full textذهنیتهای جغرافینگاران مسلمان (از سده سوم تا هفتم) درباره شگفتیهای جهان: محوطه باستانی اهرام مصر
در متون جغرافیایی سدههای میانه دادههای متنوع و تفسیرهای گوناگونی از موضوع شگفتیها ارائه شدهاست که بیش از آنکه گزارشی عینی و حاکی از حاق واقع باشد، نشاندهنده ذهنیتهای رایج در سیاق اجتماعی و فرهنگی معاصر ماتنان است. در این پژوهش پرسش اصلی این است که جغرافینگاران مسلمان از سده سوم تا هفتم چه ذهنیاتی درباره اهرام و محوطه پیرامون آن ازجمله مجسمه ابوالهول داشتهاند؟ آیا نمونههایی از بررسی عل...
full textشهر اصفهان، از نگاه جغرافی نویسان مسلمان (سدۀ سوم تا هشتم)
پس از فتح ایران به دست عرب های مسلمان، مسئله ای که در سطوح مدیریتی امپراتوری به وجود آمده بود، شناخت سرزمین های فتح شده و داشتن تصویری روشن از راه ها و آبادی های آن بود. بدین سبب، دانش جغرافیای تاریخی از حدود قرن سوم هجری شکل گرفت. سیاحان و جغرافی نویسان مسلمان، چه به صورت مشاهدۀ شخصی و چه با پرسش از مسافران نقاط دور و نزدیک جهان اسلام، موفق شدند دست به جمع آوری اطلاعات مربوط و در نهایت نگارش ک...
full textسیر عرفانی قرب در متون عرفانی تا سده هفتم هجری
احوال عرفانی یکی از مباحث مهم و مشروح عرفان و تصوّف اسلامی، به شمار میآید. سالک در مسیر سلوک خود برای وصول به کمال، باید نفس را از هواهای نفسانی پاک کند، بدین منظور کسب مقامات عرفانی باعث صاف شدن اندرون سالک میگردد و در نتیجه او آمادگی و شایستگی کامل پیدا میکند تا احوال عرفانی بر او وارد شود. «قرب» یکی از مهمترین احوال عرفانی است که علاوه بر جایگاه والای آن در قرآن کریم، از اهمیت و ارزش بسیا...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامیجلد ۷، شماره ۲۴، صفحات ۱۰۵-۱۳۴
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023